Thượng tọa Thích Thanh Cường – Trụ trì chùa Quỳnh Khâu, Cương Xá

Theo kinh điển Phật giáo, sau khi thành đạo dưới cội bồ đề thiêng liêng, Đức Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni không ngừng hoằng hóa độ sinh: ban ngày thuyết pháp, ban đêm nhập thiền định. Công phu tu tập không gián đoạn ấy đã tích tụ thành một nguồn năng lượng lớn. Khi Ngài nhập Niết bàn ở tuổi 80, nhục thân được hỏa táng, để lại vô số xá lợi – những tinh thể rắn chắc, trong suốt như ngọc, phát ra nhiều màu sắc kỳ diệu.

Giới nghiên cứu ví hiện tượng kết tinh xá lợi như quá trình hình thành kim cương trong lòng đất – kết quả của áp lực, thời gian và nội lực phi thường. Với bậc chân tu, sự kết tinh ấy là thành quả từ một đời thanh tịnh tu hành, qua ba môn học giới – định – tuệ, vượt khỏi vòng vô thường sinh diệt.

Không chỉ Đức Phật, nhiều vị Thánh tăng, Tổ sư sau khi viên tịch cũng để lại xá lợi – được tôn thờ như di tích linh thiêng kết tinh từ một đời hành đạo thanh cao.

Theo ghi chép của Hội Phật giáo Việt Nam, xá lợi của Đức Phật sau khi hỏa táng được chia làm tám phần, an trí trong các bảo tháp khắp Ấn Độ. Trải qua bao biến thiên lịch sử, nhiều bảo tháp đã bị phá hủy hoặc thất lạc.

Đến năm 1898, nhà khảo cổ người Anh William Claxton Peppe đã khai quật được một bảo tháp cổ tại làng Piprahwa (thuộc huyện Siddharthnagar, bang Uttar Pradesh, gần vùng Kapilavastu cổ) – nơi Thái tử Siddhartha từng sống thuở thiếu thời. Trong đó, có phần xương sọ được xác định là thuộc về Đức Phật Thích Ca Mâu Ni, hiện đang được bảo tồn và tôn trí tại Bảo tàng Quốc gia Ấn Độ ở New Delhi. Ban đầu, xá lợi chỉ được xem như hiện vật khảo cổ, nhưng do lượng người hành hương ngày càng đông, Chính phủ Ấn Độ đã chính thức nâng cấp vị trí, đặt tại khu vực trang nghiêm nhất của bảo tàng.

Đặc biệt, năm 1997, cộng đồng Phật giáo Thái Lan đã dâng tặng một bảo tháp mạ vàng có đỉnh chứa 109 gam vàng nguyên chất để an trí xá lợi – thể hiện lòng thành kính và sự hộ trì Tam Bảo mang tầm quốc tế.

Ngày nay, xá lợi của Đức Phật đã được công nhận là bảo vật quốc gia của Ấn Độ và được quản lý, bảo vệ theo các nghi thức ngoại giao cấp cao. Mỗi lần được cung thỉnh ra nước ngoài đều theo nghi thức tương đương cấp nguyên thủ quốc gia, với đầy đủ thủ tục ngoại giao đặc biệt.

Và thật nhiệm mầu, ngày 2/5/2025, một nhân duyên lớn đã đến với Phật giáo Việt Nam: xá lợi của Đức Phật được cung thỉnh từ Bảo tàng Quốc gia Ấn Độ về Việt Nam để tôn trí phục vụ Đại lễ Vesak Liên Hợp Quốc 2025. Việc này được thực hiện thông qua công hàm của Chính phủ Việt Nam và sự chấp thuận đặc biệt từ phía Chính phủ Ấn Độ. Xá lợi được an vị trong vòng 20 ngày để chư Tăng Ni, Phật tử và nhân dân cả nước được chiêm bái, đảnh lễ.

Riêng tôi – một người suốt đời gắn bó với Phật sự và tâm linh – xem đây là một phúc duyên hiếm có trong đời. Đến nay, tôi đã bốn lần hành hương về đất Phật, đều do Công ty du lịch Lantours – 93 Nguyễn Hữu Huân, Hoàn Kiếm, Hà Nội tổ chức:

• Lần thứ nhất (24/5/2009): Tôi đảnh lễ đủ bốn Thánh tích linh thiêng – nơi Đản sinh, Thành đạo, Chuyển pháp luân và Nhập Niết bàn của Đức Phật.

• Lần thứ hai (17/10/2019): Tôi trở lại chiêm bái, cảm nhận được sự thay đổi tích cực trong cảnh quan và sinh khí đạo tràng.

• Lần thứ ba (17/12/2024): Tôi trở về đất Phật với tâm niệm sâu sắc hơn, giữa những thử thách và chuyển mình của thời đại.

• Lần thứ tư (16/4/2025): Tôi được vinh hạnh đảnh lễ Đức Đạt Lai Lạt Ma – vị lãnh tụ tinh thần của Phật giáo Tây Tạng tại Dharamshala, Ấn Độ.

Và tròn một tháng sau, vào ngày 16/5/2025, ngay giữa lòng Hà Nội – tại chùa Quán Sứ, trụ sở Trung ương Giáo hội Phật giáo Việt Nam – tôi đã xúc động đảnh lễ xá lợi Đức Phật. Khoảnh khắc thiêng liêng ấy khiến lòng tôi lặng đi. Xá lợi từ đất Phật, nay trở về với quê hương Việt Nam – như một nhịp cầu tâm linh kết nối giữa cội nguồn giác ngộ và hồn thiêng dân tộc.

Tôi cúi đầu dâng lên Đức Phật – bậc Từ phụ của muôn loài – tất cả lòng thành kính và niềm tri ân sâu sắc. Nguyện cầu cho Phật pháp trường tồn, thế giới hòa bình, nhân loại an vui.

Thông tin liên hệ Lantours – Đơn vị tổ chức hành hương

• Văn phòng Hà Nội: 93 Nguyễn Hữu Huân, Hoàn Kiếm, Hà Nội – Tổng đài: 0916.608.828

• Văn phòng TP.HCM: 0946.168.818

THE BUDDHA’S RELICS – INDIA’S NATIONAL TREASURE

AND A GREAT BLESSING IN MY LIFE

Venerable Thích Thanh Cường – Abbot of Quynh Khau Pagoda, Cuong Xa

According to Buddhist scriptures, after attaining enlightenment under the sacred Bodhi tree, the Buddha Shakyamuni tirelessly spread the Dharma: teaching by day, meditating deeply by night. Through years of diligent spiritual cultivation, his efforts accumulated into immense spiritual energy. When he entered Nirvana at the age of 80, his body was cremated, leaving behind numerous śarīra – solid, radiant, gem-like relics of various colors, glowing like crystals.

Researchers liken the crystallization of relics to the formation of diamonds deep within the Earth – a result of immense pressure, time, and inner transformation. For a true practitioner, such relics are the culmination of a lifetime of purification through Sīla (discipline), Samādhi (concentration), and Prajñā (wisdom) – transcending impermanence.

Not only the Buddha, but many enlightened monks and patriarchs have also left behind relics upon their passing – revered as sacred remains of a life lived in purity and Dharma.

According to the Vietnam Buddhist Sangha, after the Buddha’s cremation, his relics were divided into eight portions, enshrined in stupas across the Indian subcontinent. Over the centuries, due to the decline of Buddhism and historical upheavals, many of these stupas were destroyed or lost.

In 1898, British archaeologist William Claxton Peppe unearthed a stupa containing relics in the village of Piprahwa, Siddharthnagar district, Uttar Pradesh – near the ancient region of Kapilavastu, where the Buddha once lived as a prince. Among the relics discovered was a fragment of skull bone, identified as belonging to the Buddha Shakyamuni, now enshrined in the National Museum of India in New Delhi. Initially displayed as an archaeological artifact, the relic’s significance grew as more and more pilgrims came to pay homage. The Indian Government later relocated the relic to a specially consecrated chamber within the museum.

In a notable gesture, in 1997, the Buddhist community of Thailand presented the Indian Government with a gold-plated stupa, topped with 109 grams of pure gold, to enshrine the relic – a powerful symbol of international reverence and support for the Three Jewels.

Today, the Buddha’s relics are officially recognized by the Indian Government as a national treasure and are guarded with the highest level of care. Any occasion when the relics are taken abroad is treated with the same protocol as a state-level diplomatic mission, requiring extensive formalities.

On May 2, 2025, a momentous occasion arrived for Vietnamese Buddhism: the relics of the Buddha Shakyamuni were ceremoniously brought from the National Museum of India to Vietnam for enshrinement during the United Nations Day of Vesak 2025. The transfer was made under the Vietnamese Government’s diplomatic note and received special approval from the Indian Government. For 20 days, the relics were respectfully enshrined for monastics, lay Buddhists, and the general public to venerate.

For myself – a monk whose life is wholly devoted to spiritual practice and the Dharma – this is a profound and rare blessing. I have had the honor of pilgrimage to the Buddha’s holy sites four times, all arranged by Lantours Travel Company, located at 93 Nguyen Huu Huan Street, Hoan Kiem District, Hanoi:

• First journey (May 24, 2009): I paid homage at the Four Great Buddhist Holy Sites – the places of the Buddha’s Birth, Enlightenment, First Sermon, and Parinirvana.

• Second journey (October 17, 2019): I returned to witness the transformation and rejuvenation of these sacred places.

• Third journey (December 17, 2024): My pilgrimage was filled with deeper joy and stronger faith than ever before.

• Fourth journey (April 16, 2025): I was blessed to have an audience with His Holiness the Dalai Lama, the spiritual leader of Tibetan Buddhism, in Dharamshala, India.

Exactly one month later, on May 16, 2025, right in the heart of Hanoi – at Quan Su Pagoda, the Central Headquarters of the Vietnam Buddhist Sangha – I was once again graced with the chance to venerate the sacred relics of the Buddha. That solemn moment moved me beyond words. The relics, once enshrined in the Buddha’s homeland, had now come to my native land – forming a sacred spiritual bridge between the source of Enlightenment and the soul of the Vietnamese nation.

I offer my deepest gratitude and reverence to the Buddha – the Compassionate Father of all beings – and I sincerely pray for the flourishing of the Dharma, for world peace, and for the happiness of all sentient beings.

Pilgrimage organized by Lantours Travel

• Hanoi Office: 93 Nguyen Huu Huan, Hoan Kiem, Hanoi – Hotline: +84 916 608 828

• Ho Chi Minh City Office: +84 946 168 818

Ảnh lần đầu tiên vào ngày 24/5/2009, tôi được đảnh lễ đủ bốn Thánh tích linh thiêng: nơi Đản sinh, nơi Thành đạo, nơi Chuyển pháp luân và nơi Nhập Niết bàn của Đức Thế Tôn:

The first was on May 24, 2009, when I made pilgrimage to the Four Holy Sites: Lumbini (birthplace), Bodh Gaya (enlightenment), Sarnath (first sermon), and Kushinagar (Parinirvana).

Ảnh lần thứ hai vào ngày 17/10/2019, tôi tiếp tục quay lại chiêm bái và cảm nhận sự thay đổi tích cực trong cảnh quan và sinh khí đạo tràng:

The second, on October 17, 2019, brought renewed insight and joy as I returned to those hallowed grounds.

Ảnh lần thứ ba, ngày 17/12/2024, tôi lại trở về đất thiêng ấy, với niềm hân hoan và tín tâm lớn hơn bao giờ hết:

The third, on December 17, 2024, deepened my spiritual reflections amidst the sacred landscapes.

Ảnh lần thứ tư, ngày 16/4/2025, tôi được vinh hạnh đỉnh lễ Đức Đạt Lai Lạt Ma – vị lãnh tụ tinh thần của Phật giáo Tây Tạng, tại Dharamshala:

The fourth, on April 16, 2025, was an especially profound journey, as I was blessed to have an audience with His Holiness the Dalai Lama, the great spiritual leader of Tibetan Buddhism.

Ngày 16/5/2025, giữa lòng Hà Nội – ngay tại chùa Quán Sứ, trụ sở Trung ương Giáo hội Phật giáo Việt Nam – tôi lại được chiêm bái xá lợi của Đức Phật:

 May 16, 2025, I found myself once again in the presence of the Buddha’s relics – this time in Hanoi, at Quan Su Pagoda, the headquarters of the Vietnam Buddhist Sangha. This sacred moment of homage and reverence touched me deeply.

 TT Thích Thanh Cường