Lúc trời yên biển lặng – ai cũng dễ hiền.
Tâm dễ tịnh, lời dễ đẹp, dáng ngồi thiền nào cũng an ổn.
Nhưng đời không mãi bằng phẳng. Và tu – không dành cho những lúc dễ dàng.
Chỉ khi nghịch cảnh đổ xuống,
– Khi bị hiểu lầm, bị từ mặt, bị đạp đúng chỗ đau nhất –
– Khi lòng tổn thương, danh bị chê, và niềm tin bị thử –
Lúc đó… mới thật sự biết mình tu tới đâu.

Gặp chuyện mới thấy tâm mình thật ra đang ở đâu
Mình vẫn thường nghĩ:
“Tôi ổn. Tôi biết xả. Tôi không còn sân hận nhiều như trước.”
Nhưng thật ra, nhiều lúc chỉ là vì đời chưa chạm đúng cái mình chấp.
Chưa ai chỉ trích – nên tưởng mình dễ tha thứ.
Chưa ai xúc phạm – nên nghĩ mình đã hết tự ái.
Chưa ai hơn mình – nên tưởng mình không còn ganh tị.
Cho đến khi bị đối xử bất công…
– Mình phản ứng ra sao?
– Mình có mất bình tĩnh không?
– Mình có quay lại đổ lỗi cho người – hay quay vào thấy rõ mình?
Đó – là lúc bài học bắt đầu.
Hiểu pháp – chưa chắc đã hành được
Nghe pháp thì dễ gật đầu:
“Sống buông, sống nhẫn, sống với chánh niệm…”
Nhưng khi người ta làm tổn thương mình ngay mặt –
Thì tất cả những điều đó có còn ở trong tâm?
Tu – không nằm ở chỗ mình thuộc bao nhiêu bài pháp,
Mà nằm ở chỗ:
Lúc mình giận – mình có biết ứng dụng bài Pháp nào để chuyển hoá cơn giận không?
Và biết rồi – mình có chịu dừng lại không?
Không ai tu giùm mình – và không nghịch cảnh nào đến… dư thừa
Tu không phải để “trở thành người hiền” trong mắt thiên hạ.
Mà là để:
– Khi bị đánh giá sai – không cần chứng minh.
– Khi bị xúc phạm – không cần đáp trả.
– Khi bị bỏ rơi – vẫn không bỏ mình.

Ai cũng muốn tiến bộ. Nhưng muốn không bằng biết mình đang đứng ở đâu.
Và nghịch cảnh – là tấm gương trung thực nhất soi ra điều đó.
Khi tâm khởi lên – đó là giờ phút thi thật
Không phải lúc ngồi thiền.
Không phải lúc tụng kinh.
Mà chính lúc:
– Tâm mình dậy sóng,
– Lời cay vừa lên môi,
– Cái tôi vừa trỗi dậy,
Mà mình… thấy được – và buông được.
Đó mới là tu.
Không cần ai khen.
Chỉ cần mỗi lần gặp chuyện – mà mình không còn phản ứng cũ.
Chỉ vậy thôi – cũng là một bước tiến rất xa.
Còn phản ứng – là còn cơ hội để rèn
Người tu – không phải người hết phiền não.
Mà là người biết rõ phiền não của mình đang khởi chỗ nào.
Và không để nó dắt đi.
Nghịch cảnh không đến để hại.
Nó đến – để chỉ bài.
Chỉ cần mình đủ tỉnh, đủ thật với mình – thì mỗi lần gặp chuyện là một lần trải nghiệm .
Và nếu ai đó hỏi:
“Làm sao biết mình tu tới đâu?”
Cứ đợi… một chuyện trái ý xảy ra.
Lúc đó – sẽ rõ.

TT Thích Thanh Cường